Manufaktury fajansu w basenie Morza Bałtyckiego (cz.8-Rewal)

Założyciel manufaktury rewalskiej, Carl Christian Fick, przyszedł na świat w roku 1730 w Stralsundzie jako syn celnika. W późniejszym okresie pobierał nauki w Kolonii, przygotowując się do zawodu aptekarza. W roku 1765 przybył do Rewala (obecnie estońska stolica funkcjonująca pod nazwą Tallin), znajdując zatrudnienie w aptece przy ulicy Mikołaja. Zmarł w roku 1792.

Źródła pisane mówią, iż miejscowa manufaktura fajansu zajmowała się początkowo malowaniem wytworzonych wcześniej zastaw stołowych. W roku 1783 Fick miał podźwignąć wytwórnię z ruiny finansowej. Mistrzami w Rewalu byli wędrowni rzemieślnicy, którzy pochodzili głównie z proprowincji Schleswig-Holsztyn oraz ze Szwecji. Miało to niebagatelne znaczenie dla asortymentu wyrobów manufaktury.

Wśród tychże rzemieślników szczególnie zasłużył się Georg Friedrich Zopf, który w roku 1757 przebywał w Stralsundzie, a na przełomie 1766 i 1767 w Eckernförde. W roku 1772 w czasopiśmie "Revalsche Wöchentliche Nachrichten" opublikował bardzo ciekawy artykuł na temat technologii fajansu. Zmarł on 12 października 1781 roku w Rewalu. Przed 1774 rokiem w Rewalu rozpoczął swoją działalność fabrykant Nicolaus Peter Bahrs, którego wspomagali specjaliści z Kolonii oraz Stralsundu. Przebywał tu również malarz Paul, który identyikowany jest z Hermannem Gottfriedem Paulem, przybyłym ze Stralsundu.

Asortyment naczyń:

Manufaktura rewalska znana była głównie z wyrobów z niebieskich glin mieszanych z importowanymi białymi glinkami. Świadczy to, iż Fick posiadał plany rozpoczęcia wytwarzania wyrobów porcelanowych, do produkcji których na miejscu całkowicie brakowało niezbędnych surowców. Ze względu na niewysoką jakość estońskich glin produkty rewalskie charakteryzowały się słabo odpornością mechaniczną. Z reguły stosowane białe glazury zdobione malowanymi ornamentami w kolorach szarym i niebiesko-szarym. Obecnie wyroby manufaktury rewalskiej są nad wyraz rzadkie. Największa ich kolekcja, składająca się z 37 obiektów, znajduje się w Muzeum Miejskim w Tallinie. Kilka naczyń zdobionych było plastycznymi motywami malowanymi na zielono. W Muzeum w Rundale (Łotwa) znajdują się poza tym dwie figurki putta - personifikacje żywiołów wody oraz ziemi. 

Sygnaturę rewalską tworzył krzyż - element herbu miasta a jednocześnie symbol na pieczęci używanej przez Ficka. Innymi wariantami znaku był napis: "Reval/Fick", "R/F", "Reval/Fick/Otto", "R/F/Otto", "R.F./ot" albo "R.F.O.".

Źródło: E. Heimvel, Reval, [w:] Fayencen aus dem Ostseraum. Keramische Kostbarkeiten des Rokoko, red. H. Guratzsch, C. Kanowski, München, 2003, s. 205-211.

Fot. 1. Zastawa stołowa, 1772-1782, zbiory Muzeum w Schleswigu (wg E. Heimvel, Reval, [w:] Fayencen aus dem Ostseraum. Keramische Kostbarkeiten des Rokoko, red. H. Guratzsch, C. Kanowski, München, 2003, s.207, nr 81)

Fot. 2. Waza, 1772-1782, zbiory Muzeum w Sztokholmie (E. Heimvel, Reval, [w:] Fayencen aus dem Ostseraum. Keramische Kostbarkeiten des Rokoko, red. H. Guratzsch, C. Kanowski, München, 2003, s.210, nr 85)