Była to pierwsza manufaktura fajansu założona na terenie Szwecji w roku 1726. Powstała ona z inicjatywy Johanna Wolffa, który wcześniej przyczynił się do powstania pierwszej tego typu manufaktury na terenie Danii. Przybył on w towarzystwie malarza Andersa Nicolausa Ferdinanda. Znaleźli oni aż 20 inwestorów chętnych wyłożyć pieniądze na powstanie firmy. Władze Stockholmu sprzedały na ten cel dobra Rörstrand, znajdujące się na wyspie Kungsholmen. Przy pierwszym wypale fajansu obecny był w roku 1727 sam król szwedzki Fryderyk I. W roku 1729 wydano pierwszy przywilej zezwalający na działanie manufaktury przez 20 lat. Wkrótce Wolff opuścił Szwecję, a jego następcą został pochodzący z Miśni Christoffer Conrad Hunger. W latach 1734-39 szefem wytwórni był Anders Nicolaus Ferdinand, po którym krótko funkcję tę sprawował Johann Georg Taglieb. W latach 30. XVIII wieku swoją karierę z Rörstrand związał artysta Anders Fahlsötrom, który pracował tam do swojej śmierci w 1760 roku. Również jego młodszy brat, Erik, pracował krótko w tej manufakturze. W latach 1761-96 firmą kierował Jacob Örn.
W roku 1753 manufaktura zagrożona była zamknięciem, musiała ulec restrukturyzacji. Zajął się tym tokarz Elias Magnus Ingman.Przed 1740 rokiem pracowało tu nie więcej niż 30 osób, po przejęciu szefostwa przez Ingman'a liczba ta wzrosła do ponad 100. Samych malarzy było 13, pomagało im ponad 30 pomocników-uczniów. W roku 1773 po śmierci Ingman,a manufakturę przejął jego syn. W latach 1782-1788 należała ona do manufaktury w Marieberg. Fabryka ta, jako jedna z nielicznych, istnieje i produkuje wyroby fajansowe do dnia dzisiejszego.
W roku 1753 manufaktura zagrożona była zamknięciem, musiała ulec restrukturyzacji. Zajął się tym tokarz Elias Magnus Ingman.Przed 1740 rokiem pracowało tu nie więcej niż 30 osób, po przejęciu szefostwa przez Ingman'a liczba ta wzrosła do ponad 100. Samych malarzy było 13, pomagało im ponad 30 pomocników-uczniów. W roku 1773 po śmierci Ingman,a manufakturę przejął jego syn. W latach 1782-1788 należała ona do manufaktury w Marieberg. Fabryka ta, jako jedna z nielicznych, istnieje i produkuje wyroby fajansowe do dnia dzisiejszego.
Asortyment naczyń:
W początkach istnienia wytwory miały formę późnobarokową, nawiązującą do wyrobów kopenhaskich, niemieckich i holenderskich. Inwentarz wyrobów z roku 1733 obejmuje wszelkie możliwe formy od stolików herbacianych po kafle piecowe. Od roku 1740 asortyment ten ulega zmianom. Wyroby uzyskują zdobienie inspirowane sztuką azjatycką, a przede wszystkim motywem chińskiej świątyni. Wiele projektów Rörstrand zawdzięcza artystom działającym w Manufakturkontoret ze Sztokholmu, zajmującym się projektowaniem wyrobów dla wszystkich szwedzkich manufaktur. Stąd pochodzi m. in. wzór wazy przygotowany przez złotnika Christiana Prechta. Z kolei architekt Jean Eric Rehn stworzył charakterystyczny ornament granatów, zwany "Rehnnmusters". Najstarszy talerz z takim zdobieniem datowany jest na 1748 rok, znajduje się on obecnie w sztokholmskim Muzeum Narodowym. Sygnowany jest monogramem księcia Adolfa Fryderyka. Cechą charakterystyczną tego typu wyrobów jest zdobienie techniką "bianco sopra bianco", czyli jasnoszarymi punktami. Taka malatura występowała we francuskiej manufakturze fajansu St. Amand-les-Eaux oraz we włoskiej majolice XVI stulecia. Innym charakterystycznym sposobem zdobienia wyrobów z Rörstrand było pokrywanie ich farbami muflowymi (porcelanowymi). Najstarszy zachowany tego typu egzemplarz pochodzi z roku 1758. Z biegiem czasu jednak użycie farb porcelanowych zdominowała wytwórnia z Marieberg. Od lat 70. XVIII wieku skupiono się jednak na wyrobach kamionkowych nawiązujących do fajansowych wyrobów z Marieberg oraz modeli angielskich i francuskich. Wyroby z Rörstrand sygnowane były wyrazem "Stockholm" w całości albo skrótach. Od chwili założenia manufaktury w Marieberg zmieniono oznaczenie na "Rörstrand" lub jego skróconą wersję "Rörst". Uzupełniano je datą (dzień, miesiąc, rok) oraz monogramem malarza, a czasem też tokarza. Nierzadko również widniała cena wyrażona w talarach ("Daler Koppermynt") za sztukę lub tuzin.
Źródło: A. Tegnér, Rörstrand, [w:] Fayencen aus dem Ostseraum. Keramische Kostbarkeiten des Rokoko, red. H. Guratzsch, C. Kanowski, München, 2003, s. 161-174.
W początkach istnienia wytwory miały formę późnobarokową, nawiązującą do wyrobów kopenhaskich, niemieckich i holenderskich. Inwentarz wyrobów z roku 1733 obejmuje wszelkie możliwe formy od stolików herbacianych po kafle piecowe. Od roku 1740 asortyment ten ulega zmianom. Wyroby uzyskują zdobienie inspirowane sztuką azjatycką, a przede wszystkim motywem chińskiej świątyni. Wiele projektów Rörstrand zawdzięcza artystom działającym w Manufakturkontoret ze Sztokholmu, zajmującym się projektowaniem wyrobów dla wszystkich szwedzkich manufaktur. Stąd pochodzi m. in. wzór wazy przygotowany przez złotnika Christiana Prechta. Z kolei architekt Jean Eric Rehn stworzył charakterystyczny ornament granatów, zwany "Rehnnmusters". Najstarszy talerz z takim zdobieniem datowany jest na 1748 rok, znajduje się on obecnie w sztokholmskim Muzeum Narodowym. Sygnowany jest monogramem księcia Adolfa Fryderyka. Cechą charakterystyczną tego typu wyrobów jest zdobienie techniką "bianco sopra bianco", czyli jasnoszarymi punktami. Taka malatura występowała we francuskiej manufakturze fajansu St. Amand-les-Eaux oraz we włoskiej majolice XVI stulecia. Innym charakterystycznym sposobem zdobienia wyrobów z Rörstrand było pokrywanie ich farbami muflowymi (porcelanowymi). Najstarszy zachowany tego typu egzemplarz pochodzi z roku 1758. Z biegiem czasu jednak użycie farb porcelanowych zdominowała wytwórnia z Marieberg. Od lat 70. XVIII wieku skupiono się jednak na wyrobach kamionkowych nawiązujących do fajansowych wyrobów z Marieberg oraz modeli angielskich i francuskich. Wyroby z Rörstrand sygnowane były wyrazem "Stockholm" w całości albo skrótach. Od chwili założenia manufaktury w Marieberg zmieniono oznaczenie na "Rörstrand" lub jego skróconą wersję "Rörst". Uzupełniano je datą (dzień, miesiąc, rok) oraz monogramem malarza, a czasem też tokarza. Nierzadko również widniała cena wyrażona w talarach ("Daler Koppermynt") za sztukę lub tuzin.
Źródło: A. Tegnér, Rörstrand, [w:] Fayencen aus dem Ostseraum. Keramische Kostbarkeiten des Rokoko, red. H. Guratzsch, C. Kanowski, München, 2003, s. 161-174.
 |
| Fot. 1. Waza, przed 1760 rokiem, zbiory prywatne (wg A. Tegnér, Rörstrand, [w:] Fayencen aus dem Ostseraum. Keramische Kostbarkeiten des Rokoko, red. H. Guratzsch, C. Kanowski, München, 2003, s.170, nr 41) |
 |
| Fot. 2. Garnek, 1766 rok, zbiory Muzeum w Schleswigu (wg A. Tegnér, Rörstrand, [w:] Fayencen aus dem Ostseraum. Keramische Kostbarkeiten des Rokoko, red. H. Guratzsch, C. Kanowski, München, 2003, s.173, nr 44) |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz